1. ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Το κτίριο του Σιδηροδρομικού Σταθμού Πελοποννήσου ξεκίνησε να κατασκευάζεται προς το τέλος του 19ου αιώνα και συγκεκριμένα το 1884 και ολοκληρώθηκε πέντε χρόνια αργότερα το 1889. Σχεδιάστηκε από μια ομάδα Γάλλων μηχανικών, που είχε επιλέξει ο τότε Πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης. Επί κεφαλής της ομάδας ήταν ο Alfred Rondel και υπεύθυνος αρχιμηχανικός ο Abel Gotteland. Αρχικά, ο σταθμός δεν διέθετε τους τρεις τρούλους. Οι τρεις τρούλοι προσετέθησαν από τον Έρνστ Τσίλλερ το 1912-13, οπότε ο σταθμός έλαβε και την τελική του μορφή, την σημερινή. Η κτιριακή διαμόρφωση τού σταθμού έχει αναφορά στον νεοκλασικισμό, ενώ τα μεταλλικά του στοιχεία (όπως οι τρεις μεγάλες μαρκίζες) οι τρούλοι και το συγκρότημα της κεντρικής εισόδου, παραπέμπουν στην Art Nouveau. Ο σταθμός Πελοποννήσου αποτελεί μικρογραφία του σταθμού των “Chemins de fer Orientaux” στην Κωνσταντινούπολη, χωρίς όμως τον έντονα ανατολίτικο χαρακτήρα του.
Τις εντυπώσεις κλέβουν:
- η υπέρκομψη στέγη, με τρεις θόλους που κατασκευάστηκαν από μεταλλικά φύλλα και ξύλινη βάση
- Η βαριά κεντρική πόρτα
- τα σιδερένια πόμολα. Μοναδικό τους στολίδι είναι τα φτερά, που παραπέμπουν στα σύμβολα του Ερμή, του Θεού – προστάτη των μεταφορών
Επίσης η αξεπέραστη φινέτσα του κτιρίου κρύβεται στο εσωτερικό του. Το ξύλινο χώρισμα, με μικρές «ανάσες» από πολύχρωμο τζάμι, κυριαρχεί στα εκδοτήρια, ενώ τα μασίφ κιγκλιδώματα λειτουργούσαν ως διαχωριστικό για τους επιβάτες που περίμεναν στην ουρά. Λιτά φωτιστικά εποχής συμπληρώνουν το επιβλητικό σκηνικό, που έχει κάτι από το σταθμό της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος κατασκευάστηκε λίγο αργότερα. Η μεγάλη έκπληξη βρίσκεται στις αίθουσες αναμονής, όπου μέσα στη σημερινή ερημιά κυριαρχούν τα μαρμάρινα τζάκια. Τα μωσαϊκά, παρά τις φθορές, με τα γεωμετρικά τους σχέδια παραπέμπουν σε εικόνες από αρχοντικά Μεσοπολέμου. Το ταβάνι διατηρεί την απαράμιλλη φινέτσα του, χάρη στους κρυστάλλινους πολυελαίους. Είναι το μοναδικό συμπλήρωμα στο μπορντό – κόκκινο χρώμα, που διακόπτεται μόνο από την περίτεχνη ζωγραφιστή μπορντούρα.
Σήμερα ο σταθμός ΣΠΑΠ Αθηνών αποτελεί ένα σπάνιο δείγμα βιομηχανικής αστικής αισθητικής και ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα στις παρυφές μιας γειτονιάς που βιώνει έντονα την οικονομική και κοινωνική κρίση. Για το λόγο αυτό έχει κηρυχθεί δικαιολογημένα διατηρητέο μνημείο σύμφωνα με το ΦΕΚ 391/β/25-6-85.
2. ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ – ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΗΣ ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε
Η πρόταση της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. για την αποκατάσταση – ανάπλαση του Σιδηροδρομικού Σταθμού Πελοποννήσου έχει στόχο την ανάδειξη του ως σημαντικό αρχιτεκτονικό μνημείο της πόλης σε πλήρη αρμονία με την προστασία του σύμφωνα με την νομοθεσία περί μνημείων, μέσω της ανάπτυξης πολιτιστικών δράσεων και υποστηρικτικών χρήσεων.
Το εμβαδόν του προς ανακαίνιση διατηρητέου κτιρίου είναι περίπου 1.000 τμ, ενώ παράλληλα θα κατασκευαστεί:
- στεγασμένος χώρος εμβαδού περίπου 1.300 τμ για την φιλοξενία σιδηροδρομικών μουσειακών εκθεμάτων και υποστηρικτικών χρήσεων.
- στεγασμένος χώρος εμβαδού περίπου 300 τμ για τη δημιουργία υποστηρικτικών χώρων Επιπρόσθετα θα διαμορφωθεί περιβάλλον χώρος πρασίνου εμβαδού περίπου 4 στρεμμάτων.
Οι χρήσεις που θα αναπτυχθούν με την υλοποίηση του έργου περιλαμβάνουν:
- Πολιτιστικό χώρο για τη διενέργεια συνεδρίων, παρουσιάσεων, διαλέξεων θεατρικών – χορευτικών παραστάσεων και μουσικών εκδηλώσεων, προβολών ταινιών, συνεντεύξεων τύπου, φιλοξενία έργων τέχνης και εκθέσεων καθώς και εταιρικών εκδηλώσεων
- Μουσειακό χώρο σχετιζόμενο με το σιδηρόδρομο, καθώς και λοιπούς εκθεσιακούς χώρους
- Χώρους αναψυχής και εστίασης
- Υποστηρικτικούς χώρους
